Stolica Historii – prezentuje Towarzystwo Miłośników Historii w Warszawie
Podcast, w którym członkowie Towarzystwa Miłośników Historii przedstawiają najciekawsze historie – znane i mniej znane, zawsze opowiadane z pasją i przenoszące słuchaczy w dawne czasy. Seria powstaje we współpracy z Radiem Kolor, na antenie którego poszczególne odcinki emitowane są w soboty o godz. 8.15. Od 2022 r. ukazało się ponad 80 odcinków (nagrania wciąż trwają!). Wszystkie audycje posiadają również wersję tekstową uzupełnioną materiałem graficznym i prezentowaną na portalu Warszawa.pl.
Poniżej prezentujemy spis wszystkich wyemitowanych do tej pory odcinków wraz z linkami (stan na 23.10.2024 r.).
Link | Tytuł | Autor | Opis |
1. I odcinek: [LINK] | Uniwersytety na morzach i oceanach. | Dr hab. Robert Gawkowski | Nieznaną historię statków oceanicznych o nazwach najznaczniejszych polskich uniwersytetów przedstawia prezes TMH. |
2. II odcinek: [LINK] | Walka na dzwony. | Piotr Jamski | Opowieść o prawosławnych dzwonach rozbrzmiewających w Warszawie. |
3. III odcinek [LINK] | „Belwederski” profesor. | Dr Tomasz Siewierski | Opowieść o profesorze, historyku, wychowanym w Belwederze. |
4. IV odcinek [LINK] | Dżuma, cholera i inne plagi. | Dr Adam Tyszkiewicz | Opowieść o zarazach jakie nawiedzały niegdyś Warszawę. |
5. V odcinek [LINK] | Rosjanin kapitanem polskich piłkarzy. Na marginesie meczu z Niemcami w 1933 r. | Dr hab. Robet Gawkowski | Opowieść o Rosjaninie, który sto lat temu pokochał Polskę stając się wiernym przybranej ojczyźnie Polakiem. |
6. VI odcinek [LINK] | Magia tego samego nazwiska. | Juliusz Kulesza | Opowieść o niezwykłym przypadku, który przydarzył się Franciszkowi Kozakowskiemu w czasie okupacyjnej łapanki na warszawskim dworcu kolejowym. |
7. VII odcinek [LINK] | Warszawskie Dzwony Opatrzności. | Piotr Jamski | Opowieść o niezwykłych dzwonach dla świątyni Opatrzności Bożej. |
8. VIII odcinek [LINK] | Wenecja a Warszawa | Dr Adam Tyszkiewicz | Opowieść o związkach Warszawy z Wenecją. |
9. IX odcinek [LINK] | Tekla z Bądarzewskich Baranowska. | Dr Beata Michalec | Gawęda o nieśmiertelnej „La priére d’une vierge” („Modlitwa dziewicy”). |
10. X odcinek [LINK] | Pierwsza tranzycja płci w Polsce w 1937 roku. | Dr hab. Robert Gawkowski | Opowieść o przedwojennych zmianach płci, o sportowych sławach, które nie tylko były interpłciowe, ale jedna z nich zmieniła płeć operacyjnie. |
11. XI odcinek [LINK] | Stefan Starzyński. | Dr Beata Michalec | Wspomnienie prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego. |
12. XII odcinek [LINK] | Opowieść wigilijna. | Agnieszka Cubała | Z życzeniami świątecznymi od Towarzystwa Miłośników Historii felieton o okupacyjnych wigiliach. |
13. XIII odcinek [LINK] | Osobliwy plan Warszawy z 1955 roku. | Dr Paweł Weszpiński | Felieton geografa i kartografa o planie Warszawy, na którym brakuje ważnych obiektów. |
14. XIV odcinek [LINK] | Natalia Sendys, ps. Zyta – królowa kanałów. | Agnieszka Cubała | Opowieść o Natalii Sendys, ps. Zyta, powstańczej przewodniczce kanałowej. |
15. XV odcinek [LINK] | Warszawiacy na lodzie. | Hanna Dzielińska | Felieton o zimowych sportach i miejscach, które niegdyś sławiły Warszawę. |
16. XVI odcinek [LINK] | Ojciec polskiej ekonomii – Fryderyk Skarbek. | Mateusz Sora | Opowiadanie o ojcu polskiej myśli ekonomicznej |
17. XVII odcinek [LINK] | Taniec z gwiazdami. | Hanna Dzielińska | Opowieść o losach Palais de Glace czyli Lodowego Pałacu (całoroczna ślizgawka), który stanął przy warszawskim Nowym Świecie. |
18. XVIII odcinek [LINK] | Przeaktualizowany plan Warszawy z 1935 r. | Dr Paweł Weszpiński | Geograf i kartograf, opowiada o planie Warszawy, na którym jest za dużo obiektów. |
19. XIX odcinek [LINK] | Maria Konopnicka w Warszawie. | Prof. dr hab. Zofia Chyra–Rolicz | Opowieść o trudach życia pisarki w Warszawie. |
20. XX odcinek [LINK] | Biuro Odbudowy Stolicy. | Hanna Dzielińska | Felieton o kulisach pracy w pierwszym biurze projektowym powojennej Warszawy. |
21. XXI odcinek [LINK] | Warszawiacy na Père-Lachaise. | Prof. Sławomir Górzyński | Opowiadanie o warszawiakach, którzy na zawsze pozostali w Paryżu. |
22. XXII odcinek [LINK] | Okęcki kościół wędrowniczek. | Maria Weronika Kmoch | O wędrującym po Mazowszu kościele z warszawskiego Okęcia. |
23. XXIII odcinek [LINK] | Warszawianki w Powstaniu Styczniowym. | Agnieszka Cubała | Historyczna opowieść kobiety o kobietach w Powstaniu Styczniowym. |
24. XXIV odcinek [LINK] | Wiosna a.d.1945 na Uniwersytecie Warszawskim. | Dr hab. Robert Gawkowski | Co zdarzyło się w budynkach Uniwersytetu Warszawskiego w marcu 1945 roku, czyli jak radziecka armia wypiła formalinę zakąszając zakonserwowanymi okazami Wydziału Biologii. |
25. XXV odcinek [LINK] | Ciuchcia z Marek. | Tomasz Paciorek | O wąskotorowej kolejce z Warszawy do Marek i Radzymina. |
26. XXVI odcinek [LINK] | Panorama Tatr w Warszawie. | Hanna Dzielińska | Historia ”Panoramy Tatr” umieszczonej w rotundzie na warszawskich Dynasach. |
27. XXVII odcinek [LINK] | Jak warszawiacy obchodzili Wielkanoc. | Agnieszka Cubała | Felieton przedświąteczny o warszawskich tradycjach wielkanocnych. |
28. XXVIII odcinek [LINK] | Zapomniany cmentarz w Markach-Pustelniku. | Tomasz Paciorek | Regionalista i miłośnik lokalnej historii opowiada o zapomnianym, dawnym cmentarzu ewangelicko-augsburskim położonym w Markach-Pustelniku. |
29. XXIX odcinek [LINK] | Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy. | Hanna Dzielińska | Hanka Warszawianka zabiera czytelników i słuchaczy do wielkiego sklepu, do magazynu mód, który był tak ogromny, że trzeba było mieć przewodnik żeby się w nim nie pogubić. |
30. XXXodcinek [LINK] | Pochówek Księcia Bolesława V. | dr hab. Janusz Grabowski | Felieton historyka, mediewisty, o perypetiach związanych z pochówkiem Piasta Mazowieckiego Bolesława, Księcia Warszawskiego. |
31. XXXI odcinek [LINK] | Masoni na skarpie. | Hanna Dzielińska | Felieton o masonach z warszawskiej skarpy i mistrzu architektury XX w., czyli opowieść o Willi Pniewskiego. |
32. XXXII odcinek [LINK] | Włochowskie nazwy. | Dr hab. Robert Gawkowski | Felieton o pochodzeniu nazw warszawskich dzielnic i osiedli z naciskiem na dzielnicę Włochy. |
33. XXXIII odcinek [LINK] | Rok 1943 i Sport Koncesjonowany. | Piotr Banasiak | Opowieść o okupacyjnych, oficjalnych zawodach sportowych, choć sport był wtedy przez Niemców zakazany. |
34. XXXIV odcinek [LINK] | Ludomir Benedyktowicz. | Agnieszka Cubała | Opowiedzieć o niezwykłym człowieku – Ludomirze Benedyktowiczu – leśniku, malarzu, powstańcu styczniowym, poecie, publicyście, pasjonacie szachów, kawalerze Orderu Wojennego Virtuti Militari, podporuczniku Wojska Polskiego. |
35. XXXV odcinek [LINK] | Mazowieckie Kościoły – gwiazdy seriali. | Jacek Wiśniewski | Historia o trzech „niepozornych” kościołach, które na przełomie XX i XXI wieku stały się… gwiazdami telewizyjnych seriali. |
36. XXXVI odcinek [LINK] | Patriotyzm nie w porę. | Dr hab. Robert Gawkowski | Felieton o mało znanej postaci Leona hrabiego Grabowskiego, który był wnukiem ostatniego króla polski St. Augusta Poniatowskiego i synem Stanisława Grabowskiego (w dobie Królestwa Polskiego był ministrem oświaty), wywiezionym kibitką na Syberię. |
37. XXXVII odcinek [LINK] | Wędrująca fontanna. | Hanna Dzielińska | Opowieść o warszawskich wodotryskach, a w tym o fontannie, która wędrowała po Warszawie. |
38. XXXVIII odcinek [LINK] | Kiedyś w miejscu Stadionu Narodowego. | Stefan Szczepłek | Felieton o sportowej przeszłości miejsca, na którym znajduje się Stadion Narodowy w Warszawie. |
39. XXXIX odcinek [LINK] | Świdrujące opowieści. | Hanna Dzielińska | O Zygmuncie Woysławie, absolwencie Uniwersytetu Warszawskiego, wyróżnionego w Paryżu za świder do badań gruntu. |
40. XL odcinek [LINK] | Mira i Tadeusz. | Agnieszka Cubała | Opowiada o niezwykłym związku twórców Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca ”Mazowsze”. |
41. XLI odcinek [LINK] | Szlachetne cele w więziennej celi. | Dr hab. Robert Gawkowski | O ambitnym planie resocjalizacji więźniów z pomocą mądrej i głęboko humanitarnej pedagogiki penitencjarnej. |
42. XLII odcinek [LINK] | Falenica. | Stefan Szczepłek | Wspomnienia i ciekawostki z Falenicy w warszawskiej dzielnicy Wawer. |
43. XLIII odcinek [LINK] | Akademickie Powązki. | Dr Adam Tyszkiewicz | Opowieść o Starych Powązkach w Warszawie, gdzie obok słynnych artystów, aktorów i muzyków pochowano także wielu wybitnych akademików, wywodzących się z murów Uniwersytetu Warszawskiego. . |
44. XLIV odcinek [LINK] | Niechciane kolekcje. | Hanna Dzielińska | O niechęci urzędników do sztuki i o niechcianych kolekcjach. |
45. XLV odcinek [LINK] | Warszawskie obserwatorium na końcu Polski. | Dr hab. Robert Gawkowski | Felieton o historii obserwatorium Uniwersytetu Warszawskiego na szczycie góry Pop Iwan (dziś Ukraina). |
46. XLVI odcinek [LINK] | Sercowa historia bez happy endu. | Hanna Dzielińska | Historia Karola Szymanowskiego, drugiego kompozytora po Chopinie, i jego serca. |
47. XLVII odcinek [LINK] | Czy Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę?. | Prof. Wojciech Iwańczak | Felieton o kulisach wypraw Krzysztofa Kolumba i transparencie na uroczystej wystawie w Warszawie w 500. rocznicę pierwszej wyprawy Genueńczyka za ocean. |
48. XLVIII odcinek [LINK] | Warszawska świątynia nauki. | Dr Adam Tyszkiewicz | Opowieść o dawnej bibliotece uniwersyteckiej, czyli tzw. Starym BUW-ie, któremu z łatwością można przypisać miano „Świątyni Nauki”. |
49. XLIX odcinek [LINK] | Życie i twórczość Stanisława R. Dobrowolskiegoautora piosenki ”Warszawskie dzieci”. | Piotr Banasiak | Opowiada o autorze bardzo popularnej piosenki Powstania Warszawskiego. |
50. L odcinek [LINK] | Głowa Niobe | Hanna Dzielińska | Rzymska historia z pałacu w Nieborowie (Głowa nie od parady czyli tajemnica nieborowskiej Niobe). |
51. LI odcinek [LINK] | Hanna Dzielińska | O wydarzeniach dotyczących ogłoszenia stanu wojennego w 1981 roku. | |
52. LII odcinek [LINK] | Cuda się zdarzają | Dr hab. Robert Gawkowski | Prezes TMH, opowiada o cudzie, który wydarzył się ponad 80 lat temu mając początek w Powstaniu Warszawskim, a dopełnienie w niemieckim obozie jenieckim. |
53. LIII odcinek [LINK] | Poeci na Boże Narodzenie | Agnieszka Cubała | Wraz z życzeniami Autorka przywołuje wspomnieniem warszawskich poetów. |
54. LIV odcinek [LINK] | Słowo o Chaimie Szyllerze-Szkolniku | Piotr Banasiak | Opowieść o Chaimie Szyller-Szkolniku, nazywanym pogardliwie przez grono zajadłych wrogów „szulerem-szkodnikiem”, który należał do najbardziej barwnych postaci przedwojennego środowiska rosyjskich i polskich ezoteryków. |
55. LV odcinek [LINK] | Polski rzeźbiarz-arystokrata z Paryża i jego podróż rowerem do Zakopanego. | Dr hab. Robert Gawkowski | Opowieść o Arturze Zamojskim, polskim rzeźbiarzu-arystokracie zafascynowanym kolarstwem, który w 1925 roku założył się, że rowerem przejedzie z Paryża do Zakopanego. Zapowiedź książki. |
56. LVI odcinek [LINK] | Ukamienowanie Brunona Jasieńskiego | Piotr Banasiak | O ekscytującym futuryzmem poecie, który do czerwoności rozgrzewał warszawską publiczność skandalizującymi wierszami o pedofilach, prostytutkach i kochankach, nazywanego często fanatykiem ludożerstwa i apostołem zboczeń, powodującym zamieszki i ochranianym przez kordony policyjne. |
57. LVII odcinek [LINK] | Utracone złota olimpijskie | Marta Marek | Dwa pierwsze polskie złote trofea olimpijskie przepadły z kretesem. Jak to się stało wyjaśnia Marta Marek |
58. LVIII odcinek [LINK] | Para książęca w Krynicy Górskiej | dr Jerzy Chełmecki | O polskim Davos, czyli Krynicy Górskiej i sensacji jaką wywołała holenderska para książęca. |
59. LIX odcinek [LINK] | Łukasz Drewno | Andrzej Karpiński | O klęsce zarazy i burmistrzu powietrznym Warszawy opowiada prof. dr hab. Andrzej Karpiński. |
60. LX odcinek [LINK] | Gałczyńscy na Walentynki | Agnieszka Cubała | O wielkiej miłości Konstantego i Natalii Gałczyńskich, choć potarganej przez wojnę, opowiada Agnieszka Cubała. |
61. LXI odcinek [LINK] | Koń, który nie mógł ustać w miejscu czyli historia pomnika Colleoniego. | Hanna Dzielińska | O replice repliki pomnika sprzed Akademii Sztuk Pięknych opowiada Hanna Dzielińska czyli Hanka Warszawianka. |
62. LXII odcinek [LINK] | Bielańska uczelnia | Dr Kamil Potrzuski | O historii Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie obchodzącej w 2024 roku roku jubileusz 95-lecia opowiada dr Kamil Potrzuski. |
63. LXIII odcinek [LINK] | Dlaczego spalona Jana Husa | Prof. Wojciech Iwańczak | Opowieść o pierwszym reformatorze kościoła katolickiego. |
64. LXIV odcinek [LINK] | Marian Grużewski – malarz, który obcował z duchami | Piotr Banasiak | O człowieku, który malował w zupełnej ciemności, wierne portrety nieznanych sobie osób, a rękę prowadzili mu wielcy mistrzowie pędzla. |
65. LXV odcinek [LINK] | Regulamin dla cyklisty sprzed wieku | Dr hab. Robert Gawkowski | Prezes Towarzystwa Miłośników Historii w Warszawie, dr hab. Robert Gawkowski opowiada o historycznych przepisach ruchu drogowego dla rowerzystów. |
66. LXVI odcinek [LINK] | Pałac pełen cudów | Hanna Dzielińska | O przepychu Pałacu Kazanowskich krążyły legendy. Zapraszamy na opowieść o historii pałacu Kazanowskich, od prawie czterystu lat majestatycznie wznoszącym się na skarpie, nieopodal kościoła św. Anny. |
67. LXVII odcinek [LINK] | Mistyczka i Poeta | Piotr Banasiak | O związku św. Faustyny z Ernestem Bryllem opowiada Piotr Banasik. |
68. LXVIII odcinek [LINK] | Bazyliszki i smoki | Dr hab. Robert Gawkowski | O bestiach strasznych i gadach, wzrokiem zabijających stworach. |
69. LXIX odcinek [LINK] | Arkadia i warszawscy historycy w Kazimierzu Dolnym | Sylwia Sochacka | O Arkadii, krainie szczęśliwości w Kazimierzu Dolnym, opowiada Sylwia Sochacka, jej dyrektorka. |
70. LXX odcinek [LINK] | Makabi, Gwiazda i Jutrznia | Robert Trzaska | O żydowskich klubach Warszawy. |
71. LXXI odcinek [LINK] | Portrecista-terrorysta Stanisław Ignacy Witkiewicz | Hanna Dzielińska | O warszawiaku Witkacym opowiada Hanna Dzielińska. |
72. LXXII odcinek [LINK] | Cztery strony Mazowsza | Jacek Wiśniewski | Felieton o mazowieckich obiektach obronnych. |
73. LXXIII odcinek [LINK] | Ćwiczenia na falach… eteru | Marta Marek | O radiowych zachętach do porannych ćwiczeń gimnastycznych. |
74. LXXIV odcinek [LINK] | Opowieść o szewcu powstańcu | Prof. Wojciech Iwańczak | O Janie Kilińskim, najsłynniejszym warszawskim szewcu. |
75. LXXV odcinek [LINK] | Peregrynacje generała Wołkowickiego | Piotr Banasiak | Opowieść o niezwykłym żołnierzu, który dzięki swej dzielności uniknął śmierci w Katyniu. |
76. LXXVI odcinek [LINK] | Hołd dla Rut Dorfmann | Agnieszka Cubała | Opowieść o Powstańcu Warszawskim, który nieznanej Żydówce przywrócił twarz, tożsamość i ofiarował nieśmiertelność. |
77. LXXVII odcinek [LINK] | Warszawscy gangsterzy i Al Capone | Dr hab. Robert Gawkowski | Felieton o najsłynniejszych gangsterach przedwojennej Warszawy. |
78. LXXVIII odcinek [LINK] | Bułgarskie ślady warszawskie | Robert Trzaska | O warszawskich śladach w Warnie. |
79. LXXIX odcinek [LINK] | Kilka słów o czekoladzie | Marta Kuc-Czerep | Gorzka, deserowa, mleczna lub też biała czyli kilka słów o historii czekolady w Warszawie. |
80. LXXX odcinek [LINK] | Na rowerze wokół Królestwa Polskiego | Piotr Banasiak | O pierwszej udokumentowanej wyprawie rowerowej Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów |
81. LXXXI odcinek [LINK] | Podwarszawska Wenecja | Tomasz Paciorek | Tomasz Paciorek zabiera nas do przedwojennej Strugi opowiadaniem o strużańskiej Wenecji. |
82. LXXXII odcinek [LINK] | Gołąbek Olimpijski | Dr hab. Robert Gawkowski | Historie gołębi w sporcie olimpijskim i polityce. |
83. LXXXIII odcinek [LINK] | Alfons Karny | Agnieszka Cubała | Autorka wspomina życie słynnego rzeźbiarza. |
84. LXXXIV odcinek [LINK] | Ale świętości nie szargać, to boli… Przypadek Romana Bratnego | Piotr Banasiak | Jak jedna książka może zatopić 90 innych? Piotr Banasiak pochyla się nad hejtem lat osiemdziesiątych. |
85. LXXXV odcinek [LINK] | Gazownia Warszawska – 150 letnia tradycja | Maciej Stomski | Historia dostawcy pierwszego medium sieciowego dla warszawskich latarni, prywatnych mieszkań i instytucji. |
86. LXXXVI odcinek [LINK] | Bohater Woli – Józef Sowiński | Prof. Wojciech Iwańczak | Jakie drogi zaprowadziły gen. Sowińskiego na szańce Woli w roku 1831? |